'Wat mooi is, willen we delen'
Marco de Souza uit Amsterdam, initiatiefnemer van het Leerorkest
Sinds 28 mei 2021 Officier in de Orde van Oranje-Nassau
“Op mijn 14de gaf ik al muziekles en organiseerde ik concerten voor arme kinderen in een krottenwijk in Brazilië. Later kwam ik naar Nederland om te studeren aan het Utrechts Conservatorium. Net als elke musicus hoopte ik om mooie dingen te kunnen maken, maar ik wilde ook iets doorgeven.”
“Ondernemerschap zit in me en als muziekdocent was ik heel initiatiefrijk. Binnen ‘no time’ had ik een barokopera opgezet met de hele muziekschool in Veenendaal waar ik toen lesgaf. Later werd ik directeur van een kleine muziekschool in de Amsterdamse Bijlmer. Ik kon mijn muzikale, organisatorische en sociale interesses combineren.”
Het ontstaan van het Leerorkest
“De leerlingen op de muziekschool waren niet de typische ‘Bijlmerkinderen’ en juist die wilde ik bereiken. Ik zag vaak kinderen langskomen en naar binnen kijken. En dan zag ik ze denken: wat geweldig, ik wil dat ook! Maar ze kwamen niet binnen. Mijn idee was toen: als het te moeilijk is voor de kinderen om binnen te komen, dan gaan we naar de kinderen toe. Muziek is enorm verrijkend, juist ook voor de kinderen met minder aanleg. We zijn toen begonnen op een school die geloofde in onze ideeën.”
“Met het Leerorkest gaan leerlingen direct in de klas aan de slag om samen muziek te maken. In het begin kunnen ze nog geen noot lezen of spelen. Muziek doet een beroep op een aantal skills waarvan de kinderen niet weten dat ze die hebben. Kinderen krijgen daar vaak extra zelfvertrouwen van. En daarnaast heeft het ook een sociale betekenis. Je leert dat je in een groep kunt functioneren met veel diversiteit. Iedereen is daarbij belangrijk. Je leert je spelenderwijs te concentreren en respect te hebben voor de ander.”
“De gedachte was: wat mooi is, willen we delen. Dat ging over alle materiaal, alle instrumenten en alle kennis. Alles mocht gedownload worden. Daardoor zijn er ook op veel andere plekken in het land leerorkesten ontstaan. En in samenwerking met het ministerie van Justitie en Veiligheid zijn we ook aan de slag gegaan met leerorkesten in Curaçao, Aruba en Bonaire.”
Een onvoorwaardelijk deel van de maatschappij
“Ik kreeg de onderscheiding tijdens een vrijwilligersactie. Het scheelde weinig of ik was nog gekleed in mijn schilderskleren. De voorzitter lokte mij naar het depot met het verhaal dat daar een vermogende Nederlander was die geld wilde doneren aan het Leerorkest. Er was ook een pak voor me neergelegd. Ik ging een beetje tegenwerken, want ik was daar om met de vrijwilligers mee te schilderen. Toen zag ik de burgemeester en een camera zodat mijn familie in Brazilië de uitreiking ook kon volgen."
"De Koninklijke onderscheidingen, het is een traditie die ik niet goed kende. Maar op dat moment merkte ik dat het me enorm raakte. Je krijgt dat persoonlijk en het heeft een enorme uitstraling op de mensen die dat met mij hebben bereikt. En het gaf mij en andere Nederlanders met een niet westers afkomst een extra steun in de rug om zich een onvoorwaardelijk onderdeel van de maatschappij te voelen.”